Het SMTP is een protocol waarmee 7 bits ASCII tekst kan worden verzonden naar servers die altijd online zijn. Vóór SMTP werd voor e-mail overwegend UUCP gebruikt, waarbij rekening gehouden wordt met computers die niet aan staan; "Simple" slaat dan ook op vereenvoudiging t.o.v. UUCP. Dat kan omdat nu alle particuliere e-mail gebufferd wordt door de providers.
Bij SMTP neemt de "zender" altijd het initiatief voor een verbinding: "Pushing" of "Upload". Er zijn weinig timings-restricties zodat e-mail eenvoudig getest kan worden met "TelNet" of "PuTTY".